تاريخ انتشار : 1398/07/03 - 16:58
كد :31
علت کرموشدگی بتن
بتن ریزی در صنعت ساختمان و شهرسازی یکی از خدمات پایه ای و اصلی به شمار می رود. مهم ترین نقص و عیب سازه‌های بتنی ، موضوع کرمو یا شن نما شدن (HoneyCombing) است.علت وجود چنین نقصی، جداشدگی در بتن است. با بررسی عوامل زمینه ساز و موثر در ایجاد جدا شدگی، می‌توان راهکارهای پیشگیری از بروز این مشکل را دریافت.
در بتن کرمو یا شن نما شده، ذرات درشت دانه (شن) در کنار هم دیده می‌شود که فضای بین آنها فاقد ملات کافی است. درمناطقی که ملات سیمان به درستی فضاهای جوجود را پر نکرده تخلخل ایجاد می شود.
در صورت خفیف بودن این نقیصه به شرط اینکه از باز کردن قالب‌ها بیش از ۲۴ ساعت نگذشته باشد می‌توان از ملات سیمان استفاده نمود. اگر عملیات ترمیم بیش از ۲۴ ساعت بعد از برداشتن قالب و با تاخیر صورت گرفته، یا سطح کرمو شده بتن گسترده است، باید ابتدا بتن‌های معیوب برداشته شده، سپس با استفاده از ملات ترمیمی آماده، به همراه چسب پیوند دهنده اپوکسی، تعمیر صورت گیرد، روش نهایی نیز جایگزینی کل بتن با بتن جدید است. بعضی از نقص‌های جزئی ناشی از حرکت قالب یا در رفتن قالب را می‌توان با استفاده از سنگ ساب صاف و پرداخت نمود. در اکثر موارد این رفع نقص به سادگی توسط مالک پذیرفته شده، والا مجری موظف است نسبت به تخریب و جایگزینی آن بخش آسیب دیده از بتن اقدام کند.
علل تخلخل یا کرمو شدگی بتن
• عدم ویبره صحیح خلاطه یا میکسر
• پایین بودن کیفیت اختلاط بتن
• عدم درز بندی مناسب قالب که باعث فرار شیره‌ی بتن و تفکیک دانه بندی آن می‌شود.
• دلیل اصلی بروز این مشکل، جداشدگی بتن است. جداشدگی (Segregation) به علل مختلفی در بتن ایجاد می‌شود. معنای جداشدگی، جدائی یک جزء یا چند جزء بتن از دیگر اجزای آن است.
عوامل خارجی کرموشدن بتن
• ایجاد ضربه یا لرزش در حین حمل (حمل با فرغون و دمپروکمپرسی در مسیر ناصاف، حمل با تسمه نقاله در اثر ضربات رولیک و ….).
• افزایش مولفه افقی سرعت بتن در هنگام ریختن (در انتهای شوت، در انتهای تسمه نقاله یا خروج بتن از لوله افقی در هنگام پمپ کردن
• برخورد بتن بصورت افقی یا قائم به میلگردها در مسیر تخلیه و ریختن بتن.
• برخورد با زاویه قائم یا ماده با قالب قائم (به ویژه استفاده از جام‌های بغل ریز).
• پرتاب کردن بتن با وسائلی همچون بیل از نقطه‌ای به نقطه دیگر یا به درون قالب.
• در رفتن شیره یا ملات از درز قالب (نوعی جداشدگی استاتیکی)
• لرزش زیاده از حد در هنگام تراکم بتن (فرونشستن درشت دانه‌ها و رو آمدن ریزدانه‌ها و شیره بتن)
علل جداشدگی بتن
می‌توان استعداد جداشدگی بتن را یک عامل زمینه ساز درونی نام نهاد و سایر عوامل را می‌توان عوامل بیرونی خواند. بنابراین ایجاد عوامل بیرونی به میزان مشخص، در بتن‌هائی که استعداد جداشدگی متفاوت دارند به جداشدگی یکسان منجر نمی‌شود. بدین ترتیب نقش استعداد جدا شدگی و شناخت عوامل ایجاد این استعداد در بتن‌ها بسیار مهم تلقی می‌شود.
برای ایجاد زمینه و استعداد بیشتر جداشدگی، باید انسجام و درگیری و چسبندگی بتن و اجزای آن با یکدیگر کمتر شود. بنابراین بخوبی می‌توان حدس زد که این استعداد، مرتبط با نسبت‌ها و مقادیر و کیفیت اجرای بتن خواهد بود و پیش بینی آن دور از ذهن نیست و تسهیل در حرکت و تراکم سریع‌تر معمولاً به افزایش استعداد جداشدگی منجر می‌شود. بصورت خلاصه می‌توان عوامل افزایش استعداد جداشدگی را در زیر فهرست نمود.
• افزایش اسلامپ و کارائی بتن
• افزایش مقدار آب و نسبت آب به سیمان بتن
• کاهش عیار سیمان و مواد چسباننده یا کاهش خمیر سیمان
• افزایش حداکثر اندازه اسمی سنگدانه‌ها
• درشت بافت شدن دانه بندی سنگدانه‌ها
• گرد گوشه‌تر شدن سنگدانه‌ها به ویژه درشت دانه‌ها
• صاف‌تر شدن بافت سطحی سنگدانه به ویژه درشت دانه
• کاهش ماسه‌های ریز بتن (ذرات ریزتر از ۰/۳ میلی متر) و حتی کاهش مواد ریزدانه و مواد پودری
• مصرف زیاده از حد روان کننده‌ها یا فوق روان کننده‌ها در بتن
• عدم استفاده از مواد حباب‌زا در بتن
عوارض کرموشدگی بتن
• کاهش شدید مقاومت فشاری، کششی و خمشی و برشی بتن
• کاهش شدید مدول ارتجاعی بتن که عملاً در طراحی سازه از اهمیت برخوردار است.
• کاهش شدید پیوستگی بین بتن و میلگرد
• افزایش شدید نفوذپذیری بتن در منطقه کرمو یا شن نما شده و نشت شدید آب به درون بتن و از بین رفتن آب بندی در سازه‌های نگهدارنده مایعات.
• عدم امکان اندازه گیری جذب آب کوتاه مدت و بلند مدت بدلیل حفرات بزرگ.
• نفوذ مواد زیان آور به درون بتن و آسیب رسانی به بتن (حمله سولفات‌ها و مواد اسیدی و …).
• عدم دوام بتن در محیط های دارای چرخه های یخ بندان و آبشدگی
• شروع زود هنگام خوردگی میلگردها در اثر نفوذ سریع یون کلرید یا کربناته شدن بتن یا خمیر سیمان ناچیز مجاور میلگردها و از بین رفتن لایه انفعالی (درصورت تشکیل شدن آن).
• عدم تشکیل لایه انفعالی در میلگرد واقع در بخش شن نما شده و شروع خوردگی از ابتدای بتن ریزی یا ادامه دادن خوردگی میلگردهای زنگ زده.
• افزایش شدت خوردگی میلگردها در اثر کاهش شدید مقاومت الکتریکی بتن اطراف آن در منطقه پوشش میلگردها.
• ایجاد منظره بد و نمای نامطلوب در سطح بتن.
نکات مورد توجه قبل از ترمیم کرمو شدگی بتن
- کنترل وسعت خرابی با بررسیهای نظری کارگاهی و انجام آزمایشهای ساده
- تعیین وسایل تخریب و روش کار
- تعیین محدوده خرابی و شیارزنی برای مشخص کردن محدوده
- هندسه تخریب
- عمق تخریب
- بررسی میلگردها و تصمیم گیری در مورد گستش تخریب
- زنگ زدایی و اصلاح میلگردها و تقویت و جایگزینی میلگردها
- آماده سازی سطح بتن و میلگردها و اعمال پوشش های لازم ، اشباع کردن و ...
- مواد تعمیری و کاربرد آنها
- روشهای تعمیری و به کارگیری آنها
-
رفع کرمو شدگی بتن
برای ترمیم بتن کرمو دو راه موجود است. یا باید با مواد پرکننده ترمیمی پایه سیمانی پر شود و سپس ساییده شود تا سطحی صاف و صیقلی ایجاد شود. و یا قسمت کرمو برداشته شود و به صورت موضعی قالب بندی و بتن ریزی انجام گیرد که این راه نتیجه بهتری خواهد داشت.
استفاده از گروت سیمانی در رفع کرموشدن بتن
گروت سیمانی يک ملات مخلوط خشک و آماده مصرف با مقاومت بالاست و به هيچ افزودنی بجز آب برای آماده شدن جهت مصرف نياز ندارد. گروت سیمانی می‌تواند به عنوان یک ملات منبسط شونده با افزایش حجم کنترل شده نیز عمل نماید. گروت سیمانی جهت پر نمودن فاصله خالی بین صفحه ستون و فونداسیون است. اين گروت سیمانی برای مواردی كه نياز است ملاتی با مقاومت و روانی مناسب و ملاتی بدون جمع شدگی فاصله دو المان سازه‌ای نزديک به هم را پر نموده و خلل و فرجی باقی نگذارد بيشترين مصرف را دارد. گروت سیمانی همچنين برای فيكس كردن انكربولت‌ها استفاده گسترده‌ای دارد. يک ملات منبسط شونده با كارايی بالا و راحتی در مصرف است. بنابراين به عنوان يک ملات منبسط شونده با افزایش حجم کنترل شده با رنج وسيع مصرف كه نياز به گروت سیمانی است، كاربرد گسترده دارد.
راهکارهای غلبه بر مشکل کرموشدگی ستون و دیوار در سازه های بتنی
• طراحی مناسب قطعه و میلگردگذاری مطلوب و قالب بندی بدون درز
• کاهش استعداد درونی جداشدگی بتن
• استفاده از وسایل و روشهای مناسب جهت ریختن و جایدهی بتن