تفاوت بتن و ملات و سیمان در چیست؟

سیمان به شکل پودری است و به صورت مخلوط، خاصیت چسبندگی ایجاد می کند. سیمان هرگز تنها استفاده نمی شود و به صورت ترکیب مورد استفاده قرار می گیرد.
ملات ترکیبی از سیمان وماسه است. بتن متشکل از سیمان، شن و ماسه است. ملات و بتن تفاوت های کاربردی زیادی دارند و حتی افرادی که روزانه از آن ها استفاده می کنند، ممکن است این دو اصطلاح را اشتباها به جای هم به کار ببرند. تفاوت بتن و ملات در ترکیب مواد سازنده شان است.

تفاوت بتن و ملات و سیمان

سیمان :

سیمان عنصر پیوندی است که هم در ملات و هم در بتن مورد استفاده قرار می گیرد. مواد سازنده سیمان،عمدتا آهک، خاک رس، و مواد مختلف دیگری است. این مواد خرد شده و با هم ترکیب می شود و در دمای بالایی حرارت می بیند. پودر نهایی تحت عنوان سیمان در ساخت و ساز ها و ترکیب ها مورد استفاده قرار می گیرد.
نمونه های مختلفی از از سیمان وجود دارند که ترکیبات متفاوتی نیاز دارند.

سیمان‌های موجود در بازار را می‌توان به چند دسته کلی تقسیم کرد:

سیمان پرتلند:

سیمان به رنگ خاکستری دیده می‌شود و معمولی‌ترین سیمان موجود در بازار که به احتمال زیاد در اکثر افراد با آن سر و کار دارند.

سیمان سفید پرتلند:

این سیمان نسبت به سیمان‌های خاکستری رنگ سبک‌تر است و در نماکاری کاربرد بیشتری دارد. معمولاً قیمت آن نیز بالاتر است و استفاده از آن نیز بسیار محدود است.

سیمان زودگیر:

ترکیب اولیه این سیمان به صورتی است که بسیار سریع سفت می‌شود و باید در کمترین زمان ممکن به کار رود. برای کارهای کوچک و همچنین پروژه‌هایی که توسط خود فرد انجام می‌شود سیمان زودگیر انتخاب مناسبی است.
سیمان مقاوم در برابر سولفات (سیمان پرتلند نوع دوم): برای تولید این سیمان از مواد منحصر به فردی استفاده می‌شود که در برابر سولفات مقاوم هستند. این سیمان در پروژه‌هایی که در خاک غنی از خاک رس انجام می شوند و یا خاکی که درصد سولفات بالایی دارند به کار گرفته می‌شود.

سیمان انبساطی:

این نوع سیمان به عنوان یک ماده هیدرولیک شناخته می‌شود که در طول روند کار و سخت شدن منبسط می‌شود و فضای بیشتری نسبت به حالت اولیه خود اشغال می‌کند.
انواع دیگری از سیمانها نیز وجود دارند که برای ساخت بتن و ملات مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما باید توجه داشت که چند مورد فوق الذکر بیشترین کاربرد را در فرآیند ساخت و ساز به خود اختصاص می‌دهند و در سطح جامعه نیز از مقبولیت بیشتری برخوردار هستند.

بتن :

بتن در سراسر دنیا و در تمامی ساخت و ساز ها، عنصری پایه ای و کاربردی برای هر نوع ساخت و سازی است. ویژگی های منحصربه فرد این مخلوط از جمله مقامت بالا، قالب پذیری و … بتن را بهترین گزینه برای کارهای ساختمانی تبدیل کرده است. ترکیب اولیه این ماده به صورت مایع است و پس از قرار گرفتن در قالب و یا در سطح مورد نظر، سفت می شود و به فرم جامد در می آید.
امروزه می توان با توجه به کاربرد های مختلف بتن، نسبت های مختلفی برای ترکیب مواد اولیه بتن را به کار برد و در نهایب مواد خشک را با آب ترکیب و مخلوط حاصله را استفاده کرد. برای پروژه های کوچک می توان از مخلوط خشک آماده مواد بتن استفاده کرد و فقط به میزان کافی به آن آب اضافه کرد. برای پروژه های بزرگ باید در محل اجرا، مواد خشک را با هم ترکیب کرد وبه آن آب اضافه کرد.

ملات:

ملات نیز دارای ترکیب خشک مواد مختلفی است که بعد از اضافه شدن آب، سیما فعال می شود و خاصیت چسبندگی آن فعال می شود، در صوررتی که بتن الزاما برای چسبندگی مورد استفاده قرار نمی گیرد و می تواند به تنهایی ب کار رود.
با توجه به خاصیت چسبندگی ملات، از آن برای نگه داری آجر، سنگ و یا سایر اجزای فیزیکی در کنار هم، مورد استفاده قرار می گیرد. ترکیب مواد خشک و میزان آب برای ملات و بتن با توجه به کاربرد، محل اجرا و شرایط آب و هوایی اهیت بالایی دارد و در صورت رعایت نکردن نسبت ها، میزان کارایی و طول عمر آن کاهش می یابد.

ماسه سنگ

یکی دیگر از مواد اولیه ضروری در تولید بتن و ملات، ماسه سنگ است که به عنوان بدنه اصلی آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از لحاظ مهندسی دانه‌های ماسه سنگ باید از اندازه حدوداً ۴ اینچ کمتر باشد و دانه‌های بزرگتر از این اندازه جزء ماسه سنگ محسوب نمی‌شوند. مجموعه‌های متنوعی از ماسه سنگ‌ها وجود دارد که با توجه به منشا طبیعی آنها و همچنین نحوه خرد شدن آنها در سنگ شکن، محل استفاده و نحوه استفاده از آنها متفاوت است. برخی از این ماسه سنگ‌ها کاملاً خالص بوده و برخی نیز حاوی خاک و سایر ناخالصی‌ها است. به طور کلی ماسه سنگ‌ها را می‌توان در چند دسته زیر قرار داد:

سنگ خرد شده:

ماده اولیه این ماسه سنگ را سنگ‌های بزرگ تشکیل می‌دهند که توسط سنگ شکن خرد شده و برای استفاده در بتن و ملات آماده می‌شود. این دسته برایملات گزینه چندان مناسبی نیستند و بیشتر در بخشهایی مانند فونداسیون به کار گرفته می‌شود.

ماسه رودخانه‌ای :

متنوع‌ترین و درعین‌حال کم خاک‌ترین ماسه سنگ را می‌توان این دسته نامید که به‌مرورزمان شست‌وشو داده می‌شود. در این دسته می‌توان سنگ‌های با اندازه‌های مختلف پیدا کرد که برخی از آنها در اندازه خاک و برخی نیز به اندازه سنگ‌های بزرگ هستند.

سنگ خرد شده خالص یا شستشو داده شده :

این دسته در واقع همان دسته اولیه هستند که برای تأثیر بیشتر سیمان شستشو داده شده‌اند. عملیات شستشو باعث می‌شود که خاک موجود در ماسه سنگ از بین رفته و نقش چسبندگی اصلی بتن یا ملات به سیمان واگذار شود.

ماسه سنگ ریز :

این سنگ‌ها عمدتاً در اندازه‌های بسیار ریز هستند و می‌توان آنها را از رودخانه‌ها نیز گردآوری کرد. بیشتر کاربرد این دسته از ماسه سنگ‌ها به حوزه‌های نماکاری و تولید ملات برمی‌گردد.

ماسه‌های ریز :

این نوع ماسه به طور ویژه برای تولید ملات نرم به کار گرفته می‌شود و از آن برای بند کشی بین سنگ‌ها و بلوک‌ها در نمای ساختمان و پل‌های بزرگ استفاده می‌شود.

نکاتی در مورد بتن یا ملات و مصالح آنها

برای بسیاری از کسانی که فرایند ساخت و ساز را به صورت حرفه‌ای دنبال نمی‌کنند و در جریان کارهای آن قرار ندارند، به احتمال زیاد بتن تفاوت چندانی با ملات ندارد و هر دو آنها را به صورت ترکیبی از دانه‌ی سنگ و سیمان در نظر می‌گیرند. این در حالی است که در فرایند مهندسی بین این دو گزینه تفاوت زیادی وجود دارد و حتی محل استفاده از آنها نیز متفاوت است. در ضمن در جریان ساختمان‌ها از مصالحی با شرایط متفاوت استفاده می‌شود که هرکدام باعث یک ویژگی خاص و منحصر به فرد در آن‌ها می‌شود. این ویژگی‌ها در نهایت باعث می‌شود که بتن و ملات با هم کاملاً متفاوت باشند.

بتن به عنوان یک ترکیب زمخت‌تر شناخته می‌شود که از مصالح با اندازه بزرگتر تولید شده و در بخش ساختاری یک سازه به کار گرفته می‌شود. اما ملات از مواد ریزتر با چسبندگی بیشتری ساخته می‌شود که می‌توان از آن در دیوارها سایر بخش‌های نماکاری ساختمان استفاده کرد. بنابراین می‌توان ادعا کرد که تفاوت بین این دو به حدی است که افراد عادی هم می‌توانند آنها را تشخیص دهند و تنها با شناخت جزئی از نحوه تولید آنها، امکان استفاده از آنها را در بخش‌های مختلف فراهم می‌کنند. با توجه به این موضوع می‌توان ملات و بتن را به دو نوع مخلوط کاملاً متفاوت دسته بندی کرد.

ملات یا بتن!

مصالح از جمله سیمان و دانه سنگ با هم مخلوط می‌شوند و ملات یا بتن را تولید می‌کنند. ملات به عنوان یک ماده چسبناک شناخته می‌شود که می‌تواند آجر و بلوک را کنار هم نگه داشته و امکان استفاده از آن برای کار بر روی کاشی و سرامیک وجود دارد. همچنین می‌توان از این ماده برای نماهای بیرونی نیز استفاده کرد. دانه سنگ های استفاده شده در ملات ریزتر بوده و معمولاً در ساختار آن خاک و یا مواد چسبناک دیگری وجود دارند که باعث ایجاد چسبندگی بیشتر و انعطاف بیشتر در آن می‌شود.

اما بتن ساختار متفاوت‌تری دارد و در ساخت آن از دانه سنگ های بزرگ‌تر و خشن‌تر استفاده می‌شود. در مورد بتن ماده دیگری به جز سیمان نمی‌تواند به عنوان ماده چسبنده به کار گرفته شود و همین موضوع باعث می‌شود که استحکام آن بسیار بالاتر از انواع مختلف ملات باشد. دانه‌های استفاده شده در این ماده درشت‌تر هستند و معمولاً برای بتن ریزی فونداسیون و سایر قسمت‌های ساختاری اصلی سازه به کار گرفته می‌شوند.

سایر مواد افزودنی به ملات یا بتن

علاوه بر مواد اولیه و مصالحی که در تولید بتن به کار گرفته می‌شوند، مواد افزودنی نیز توسط مهندسین به کار گرفته می‌شوند که می‌توانند ویژگی‌های ذاتی و ظاهری آن را به شکل کلی تحت تأثیر قرار دهند. برخی از این افزودنی‌ها عبارت‌اند از:

آهک: در حال حاضر بیشتر سیمان‌های تولیدی در کارخانه‌ها حاوی آهک است، اما افزایش آهک بیشتر باعث می‌شود که کار با آن راحت‌تر باشد و تنظیم کردن آن با دردسر کمتری همراه باشد. اگر به ساختمان‌های قدیمی توجه کرده باشید می‌بینید که ملات های سنتی بدون استفاده از سیمان و با کمک آهک تولید شده‌اند. آهک آب را در ساختار خود نگه می‌دارد و به دلیل خصوصیات ذاتی خود احتمال تخریب کمتری دارد. آهک‌های غیر هیدرولیک به صورت پودر و آهک‌های حاوی آب به صورت یک ماده خمیری رنگ به فروش می‌رسد. معمولاً از آهک پودری برای ساخت ملات بر پایه سیمان استفاده می‌شود و آهک خمیری برای تولید بتن‌های سنتی به کار گرفته می‌شود. آهک هیدرولیک سریعتر خشک می‌شود، سخت‌تر است و به مقدار کمتری استفاده می‌شود.
ماده روانکننده یا پلاستیلایز: این ماده افزودنی یک گونه‌ی کارآمدتر و مدرن‌تر از آهک است که باعث ایجاد خصلت پلاستیکی و خمیری در بتن می‌شود. این ماده معمولاً در فرم‌های مایع می‌شود.
رنگدانه ها: پودرهای رنگی هستند که باعث می‌شود ملات یا بتن تولید شده به رنگ خاص درآید. این ماده در نمای ساختمان کاربرد فراوانی دارند.
مواد ضد آب یا آب بندی: برای بسیاری از پروژه‌ها جلوگیری از ورود یا خروج رطوبت اهمیت بسیاری دارد، مانند استخرها و ساختمان‌هایی که در مناطق مرطوب ساخته می‌شود. مواد آب بندی به قسمت‌های داخلی آن ورود کرده و مانع از عبور رطوبت از منافذ آن می‌شود.
تسریع کننده یا شتاب دهنده: این مواد به ملات افزوده می‌شوند تا سرعت گیرش آن را افزایش دهند. در مورد سازه‌هایی که ممکن است یخ زدگی ایجاد شوند، استفاده از این مواد ضروری است.

 

شماره های تماس با شرکت شیمیایی ساختمانی آژن :

026-34266680-6         026-33555922